Q. కార్పొరేట్ సామాజిక బాధ్యత (CSR) అనేది స్థిరమైన అభివృద్ధి లక్ష్యాల సాధనకు ఎలా దోహదపడుతుందో సంక్షిప్తంగా చర్చించండి?

పరిచయం: కార్పొరేట్ సామాజిక బాధ్యత (CSR) అనేది కంపెనీలు సమాజం మరియు పర్యావరణంపై తమ బాధ్యతను నిర్వహించే స్వీయ-నియంత్రణ వ్యాపార నమూనా. భారతదేశంలో, 2013 కంపెనీల చట్టం ప్రకారం, అర్హత కలిగిన ప్రభుత్వ మరియు ప్రైవేట్ కంపెనీలు తమ నికర లాభాలలో 2% సామాజికంగా ప్రయోజనకరమైన కార్యకలాపాలకు కేటాయించాలి. ఇది స్థిరమైన అభివృద్ధిని ప్రోత్సహించడంలో కార్పొరేట్ సామాజిక బాధ్యత అనే అంశాన్ని కీలక సాధనంగా మారుస్తుంది.

విషయం:
స్థిరమైన అభివృద్ధికి ప్రేరకంగా కార్పొరేట్ సామాజిక బాధ్యత (CSR):
1. అంతర్గత సంబంధం:
-కార్పొరేట్ సామాజిక బాధ్యత మరియు స్థిరమైన అభివృద్ధి రెండూ దీర్ఘకాలిక ఆర్థిక, సామాజిక మరియు పర్యావరణ శ్రేయస్సుపై దృష్టి సారిస్తాయి. ఇవి ఒకదానితో ఒకటి అనుసంధానించబడి ఉన్నాయి.

2. సార్వత్రిక ప్రభావం:
-కార్పొరేట్ సంస్థలు, ప్రభుత్వ సంస్థలు, NGOలు వంటి అన్ని రకాల సంస్థలు తమ చుట్టూ ఉన్న సామాజిక మరియు పర్యావరణ వ్యవస్థలపై తప్పనిసరిగా ప్రభావం చూపుతాయి. కాబట్టి బాధ్యతాయుతంగా వ్యవహరించాల్సిన అవసరం ఉంది.

3. లాభాపేక్షకు మించి:
-కార్పొరేట్ సంస్థలు లాభాపేక్ష దృష్టిని దాటి, సమాజ శ్రేయస్సు మరియు పర్యావరణ స్థిరత్వాన్ని తమ కార్యకలాపాలలో ఏకీకృతం చేయడాన్ని ప్రోత్సహిస్తాయి.

4. ప్రజల అంచనాలు:
-స్థిరమైన అభివృద్ధి భావన ప్రజల యొక్క పెరుగుతున్న డిమాండ్‌ను ప్రతిబింబిస్తుంది, ఇది కంపెనీలు సామాజిక మరియు పర్యావరణ బాధ్యతతో వ్యవహరించాలని కోరుకుంటుంది.

5. సుస్థిరాభివృద్ధి లక్ష్యాలకు వ్యూహాత్మక సహకారం:
-కార్పొరేట్ సంస్థల సామాజిక బాధ్యత, పేదరిక నిర్మూలన, విద్య, లింగ సమానత్వం, మరియు పర్యావరణ చర్య వంటి కీలక రంగాలను లక్ష్యంగా చేసుకుని, స్థిరమైన అభివృద్ధి లక్ష్యాల (SDGs) అమలుకు ప్రత్యక్ష సాధనంగా పనిచేస్తుంది.

6. ట్రిపుల్ బాటమ్ లైన్ సమన్వయం:
-CSR పద్ధతులు “మానవులు, గ్రహం, లాభం” నమూనాతో సమన్వయం కలిగి ఉంటాయి. ఇది సుస్థిరాభివృద్ధి లక్ష్యాల అమలుకు పునాదిగా నిలుస్తుంది.

7. అంతిమ లక్ష్యం:
-కార్పొరేట్ సామాజిక బాధ్యత యొక్క అత్యంత ముఖ్యమైన లక్ష్యం, వ్యాపారంలో స్థిరత్వం మరియు నైతికతను పొందుపరచడం ద్వారా సుస్థిరాభివృద్ధి లక్ష్యాల సాధనకు చురుకుగా ప్రోత్సహించడం మరియు సహకరించడం.

స్థిరమైన అభివృద్ధి లక్ష్యాలకు CSR యొక్క సహకారం:
1. పర్యావరణ సంరక్షణ:
-ఇన్ఫోసిస్, ITC వంటి కంపెనీలు హరిత శక్తి, అటవీ సంరక్షణ, నీటి సంరక్షణను ప్రోత్సహిస్తాయి, ఇవి 13 (వాతావరణ చర్య) మరియు 15 (పర్యావరణ వ్యవస్థ సుస్థిరాభివృద్ధి లక్ష్యాలకు సహకరిస్తాయి.

2. సామాజిక-ఆర్థిక అభివృద్ధి:
-టాటా స్టీల్ వంటి కంపెనీలు జీవనోపాధి శిక్షణ మరియు గ్రామీణ ఉపాధి కార్యక్రమాల ద్వారా పేదరిక నిర్మూలన మరియు మంచి ఉపాధిని ప్రోత్సహిస్తాయి. ఇవి 1వ మరియు 8వ సుస్థిరాభివృద్ధి లక్ష్యాల సాధనకు సహకరిస్తాయి.

3. నైతిక వ్యాపార పద్ధతులు:
-మహీంద్రా, విప్రో వంటి సంస్థలు శ్రామిక హక్కులు, పారదర్శకత, మరియు అవినీతి నిరోధక చర్యలను అమలు చేస్తాయి.ఇవి 16వ సుస్థిరాభివృద్ధి లక్ష్యానికి (న్యాయం, శాంతి, మరియు సమ్మిళిత సమాజాలు) అనుగుణంగా ఉంటాయి.

4. పారదర్శకత మరియు జవాబుదారీతనం:
-రిలయన్స్ వంటి సంస్థల CSR ప్రకటనలు ప్రజల విశ్వాసాన్ని పెంపొందిస్తాయి మరియు సంస్థాగత సమగ్రతను బలపరుస్తాయి. ఇవి 16వ సుస్థిర అభివృద్ధి లక్ష్యాలను మరింత ముందుకు తీసుకువెళతాయి.

5. సమష్టి విలువ సృష్టి:
-అమూల్ సహకార నమూనా సమ్మిళిత వృద్ధిని మరియు గ్రామీణ సాధికారతను ప్రోత్సహిస్తుంది. ఇది 8వ సుస్థిరాభివృద్ధి లక్ష్యానికి అనుగుణంగా ఉంటుంది.

6. స్థిరమైన వినియోగం & గ్రామీణ మహిళా సాధికారత:
-హిందుస్థాన్ యూనిలీవర్ యొక్క ప్రాజెక్ట్ పర్యావరణ స్నేహపూర్వక ఉత్పత్తులను ప్రోత్సహిస్తూ, గ్రామీణ మహిళా వ్యాపారవేత్తలను నిర్మిస్తుంది. ఇది 12 (స్థిరమైన వినియోగం) మరియు 5 (లింగ సాధికారత)వ సుస్థిరాభివృద్ధి లక్ష్యాలను సాధించడానికి సహకరిస్తుంది.

7. SCCL యొక్క నిర్మాణ్ పథకం:
-సింగరేణి కాలరీస్ కంపెనీ లిమిటెడ్ సివిల్ సర్వీసెస్ ఆకాంక్షులకు ₹1 లక్ష ఆర్థిక సహాయం అందిస్తుంది. ఇది విద్యా అవకాశాలను ప్రోత్సహిస్తూ సామాజిక చలనశీలతను పెంపొందిస్తుంది.

-లబ్ధిదారులు:
UPSC/IFS ప్రిలిమినరీ పరీక్షలో అర్హత సాధించిన, తెలంగాణలో శాశ్వత నివాసితులైన, SC/ST, మహిళలు, లేదా థర్డ్ జెండర్ వర్గాలకు చెందిన, మరియు వార్షిక కుటుంబ ఆదాయం ₹8 లక్షల కంటే తక్కువ ఉన్న అభ్యర్థులు. · ఈ చొరవ 4 (నాణ్యమైన విద్య) మరియు 10 (అసమానతల తగ్గింపు) లక్ష్యాలను నేరుగా ముందుకు తీసుకువెళుతుంది.

ముగింపు
భారతదేశంలో కార్పొరేట్ సామాజిక బాధ్యత సమ్మిళిత మరియు జవాబుదారీ అభివృద్ధి వైపు ఒక నిర్ణయాత్మక దశను ప్రతిబింబిస్తుంది. ఇక్కడ వ్యాపారాలు లాభాన్ని మంచి ఉద్దేశాలతో సమన్వయం చేస్తాయి. అయితే, “ కార్పొరేట్ సామాజిక బాధ్యత అనేది దానధర్మం, దాతృత్వం కాదని, ఇది మన సమష్టి భవిష్యత్తులో ఒక పెట్టుబడి.” అని డాక్టర్ మన్మోహన్ సింగ్ అన్నారు.