Q. తెలంగాణలో మహిళా సాధికారత మరియు సామాజిక సంస్కరణలకై ఆంధ్ర మహిళా సభ యొక్క కృషిని పరిశీలించండి.

పరిచయం:
మహిళల స్వరం సార్వజనిక వేదికలపై వినిపించని ఆ రోజుల్లో, 1930లో స్థాపించబడిన ఆంధ్ర మహిళా సభ తెలంగాణలోని మహిళా చైతన్యానికి బలమైన వేదికగా అవతరించింది. ఇది ఆల్ ఇండియా ఉమెన్స్ కాన్ఫరెన్స్ వంటి జాతీయ స్థాయి ఉద్యమాలకు ప్రతిస్పందనగా ఉద్భవించి, హైదరాబాద్ సంస్థానంలోని జమీందారి వ్యవస్థల మధ్య మహిళల విద్య, చట్టపరమైన హక్కులు, సామాజిక సంస్కరణల కోసం దృఢంగా నిలిచింది.

విషయం:
ఆంధ్ర మహిళా సభ యొక్క కృషి:
1. మహిళల విద్య మరియు సంక్షేమంపై దృష్టి:
a. 1930లో జోగిపేటలో నిర్వహించిన తొలి మహిళా సభలో బాలికలకు తెలుగు మాధ్యమంలో విద్యను ప్రాధాన్యతగా తీసుకొని, వేశ్యావృత్తి వంటి సామాజిక దురాచారాలకు వ్యతిరేకంగా విద్యను ఆయుధంగా ఉపయోగించాలని పిలుపునిచ్చింది.
2. బాల్యవివాహాలు, పరదా వ్యవస్థకు వ్యతిరేకం: ఈ సభలు సామాజిక అభద్రతా వ్యవస్థలపై చర్చలకు వేదికలుగా నిలిచాయి.
a. దేవరకొండ సభలో పరదా వ్యవస్థను ఖండించడమే కాకుండా, కళావంతుల వర్గంలో వివాహ సంస్కరణలు చేపట్టాలన్న తీర్మానాలు చేయబడ్డాయి.
b. 1935లో షాద్‌నగర్‌లో జరిగిన ఐదవ సభలో (బూర్గుల అనంత లక్ష్మి అధ్యక్షతన), బాల్య వివాహ నిషేధం, అంతరవివాహాలు, అణగారిన వర్గాల వ్యతిరేకత, మరియు స్త్రీల వారసత్వ హక్కులపై తీర్మానాలు తీసుకున్నారు.
c. 1940లో నిజామాబాద్‌లో జరిగిన పదవ సభలో రంగమ్మ ఒబుల్ రెడ్డి ఆధ్వర్యంలో పరదా పద్దతిపై వ్యతిరేకత, బాల్యవివాహాలపై వ్యతిరేకత మరింత బలంగా వెలువడింది.
3. వితంతు వివాహాలపై చట్టపరమైన సంస్కరణలు:
a. 1937లో నిజామాబాద్‌లో జరిగిన ఏడవ సభలో వితంతు వివాహాలకు చట్టబద్ధత కల్పించాలని తీర్మానించడంతో, నిజాం ప్రభుత్వం ఫర్మానాను జారీ చేయడం ద్వారా దీన్ని చట్టబద్ధం చేసింది. ఇది మహిళలకు లభించిన చట్టపరమైన హక్కులలో ఒక మైలురాయిగా నిలిచింది.
4. మహిళా నాయకత్వ వికాసం:
a. పులిజాల కమలాబాయి, యోగ్యశీలాదేవి, నందగిరి ఇందిరాదేవి వంటి నాయకులు మహిళల ఆధ్వర్యంలో స్వయం చైతన్యాన్ని ప్రచారం చేశారు.
b. కమలాబాయి మహిళా సాధికారతకు నాయకత్వం వహిస్తూ, సభ తీర్మానాలకు ప్రాతినిధ్యం వహించారు.
5. విస్తృత ప్రభావం మరియు సమన్వయ కార్యాచరణ:
a. మొత్తం 13 మహాసభలు, 10 మహిళా సభలు నిర్వహించగా, ఇవి ఆంధ్ర మహాసభతో కలిసి పనిచేసి గ్రామీణ మహిళల్లో చైతన్యం తీసుకొచ్చాయి.
b. పల్లె మహిళలలో ఉద్యమాత్మక చైతన్యం పెరిగేందుకు ఇది వేదికగా నిలిచింది.
6. ముస్లిం మహిళల భాగస్వామ్యం:
a. సుయగ్రా హుమాయున్ మిర్జా, లేడీ హైదరీ వంటి నేతలతో ముస్లిం మహిళల సంక్షేమ అంశాలను సభలో చేర్చడం ద్వారా హిందూ–ముస్లిం మహిళా ఐక్యతకు ఊతమిచ్చింది.
సమస్యలు మరియు సవాళ్లు:
1. జమీందారీ వ్యవస్థలో ఉన్న ఆచార వ్యాప్తి వల్ల మహిళలకు ప్రజాపాలనపై అవగాహన లేకపోవడం, సభలు నిర్వహించడం సమాజానికి ఒక విప్లవాత్మక చర్యగా మారింది.
2. సనాతనవాదుల నుండి తీవ్ర వ్యతిరేకత ఎదురైంది. వారు సభ తీర్మానాలను కుటుంబ వ్యవస్థకు ముప్పుగా భావించారు.
3. నిజాం ప్రభుత్వ పరిపాలన నుండి తగినంత మద్దతు లేకపోవడం, తీర్మానాలను అమలు చేయడాన్ని కష్టతరం చేసింది.
4. కృషిచేసే సంస్కర్తల మధ్య పద్ధతులపై, ప్రాధాన్యతలపై కొన్ని సందర్భాలలో అభిప్రాయ భేదాలు వచ్చాయి.
5. గ్రామీణ మహిళల్లో అక్షరాస్యత లోపించడంతో, వారిని ఉద్యమంలో చేర్చడం మరియు చైతన్యం కల్పించడం సవాలుగా మారింది.

ముగింపు
బూర్గుల అనంతలక్ష్మి, నడింపల్లి సుందరమ్మ లాంటి నేతల నేతృత్వంలో ఆంధ్ర మహిళా సభ చేసిన సంస్కరణాత్మక కృషి, గాంధీజీ మహిళల నైతిక బలంపై పెట్టిన విశ్వాసానికి జీవ రూపం లాంటిది. ఈ సభ యొక్క మూల్యాలు — ప్రతినిధ్యం, చట్టసంక్షేమం, సాధికారత — నేటి బేటీ బచావో బేటీ పడావో, మిషన్ శక్తి, మహిళా రిజర్వేషన్ బిల్లు వంటి కార్యక్రమాల్లో ప్రతిఫలిస్తున్నాయి. తెలంగాణలో స్త్రీ చైతన్యానికి ఈ సభ ఒక శాశ్వత పునాదిగా నిలిచింది. 

  Embellishment: